Ένας καθηγητής γυμνασίου διάλεξε έναν πολύ απλό αλλά έξυπνο τρόπο για να εξηγήσει στους μαθητές του τη σημασία των προνομίων.
«Για να γίνετε μέλη της ανώτερης τάξης, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να πετάξετε το μπαλάκι από χαρτί που κρατάτε και να πετύχετε το καλάθι των αχρήστων χωρίς να σηκωθείτε από τη θέση σας».
Οι μαθητές που κάθονταν στις πίσω σειρές αμέσως ξεσηκώθηκαν: «Μα αυτό είναι άδικο!». Μονομιάς κατάλαβαν πως οι μαθητές στα μπροστινά θρανία είχαν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να το καταφέρουν.
Με τη σειρά έριξαν όλοι τα τσαλακωμένα χαρτιά τους και ─όπως ήταν αναμενόμενο─ οι περισσότεροι από όσους κάθονταν στην πρώτη σειρά τα κατάφεραν (αν και όχι όλοι), ενώ μόνο λίγοι από εκείνους που κάθονταν πιο πίσω ήταν εύστοχοι.
Στο τέλος, ο καθηγητής τούς είπε: «Όσο πιο κοντά καθόσασταν στο καλάθι, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες είχατε. Αυτό ακριβώς είναι εκείνο που ονομάζουμε «προνόμιο». Παρατηρήσατε πως οι μόνοι που παραπονέθηκαν για την αδικία ήταν εκείνοι που κάθονταν πίσω-πίσω;»
«Απεναντίας, οι μαθητές στην πρώτη σειρά είναι μάλλον απίθανο να αναγνωρίσουν ότι εκείνοι ─μοιραία─ ήταν προνομιούχοι. Το μόνο που έβλεπαν ήταν τα 3 μέτρα που τους χώριζαν από το στόχο τους».
«Γι αυτό εσείς, που σας δίνεται η δυνατότητα να μορφωθείτε, οφείλετε να αναγνωρίζετε ότι αυτό αποτελεί προνόμιο. Και οφείλετε να χρησιμοποιείτε το συγκεκριμένο προνόμιο που ονομάζεται «παιδεία» με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να πετύχετε σπουδαία πράγματα, χωρίς όμως ποτέ να ξεχνάτε να υπερασπίζεστε και όσους κάθονται στα πίσω θρανία».
Έδωσε στους μαθητές από ένα φύλλο χαρτί και τους ζήτησε να το τσαλακώσουν και να το κάνουν μπαλάκι. Κατόπιν τοποθέτησε τον κάδο ανακύκλωσης χαρτιού στο μπροστινό μέρος της τάξης. Τους είπε: «το παιχνίδι είναι απλό: ας πούμε ότι εσείς όλοι είστε ο πληθυσμός της χώρας· και ότι όλοι στη χώρα έχουν μια ευκαιρία να κάνουν περιουσία και να γίνουν μέλη της ανώτερης τάξης».
«Για να γίνετε μέλη της ανώτερης τάξης, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να πετάξετε το μπαλάκι από χαρτί που κρατάτε και να πετύχετε το καλάθι των αχρήστων χωρίς να σηκωθείτε από τη θέση σας».Οι μαθητές που κάθονταν στις πίσω σειρές αμέσως ξεσηκώθηκαν: «Μα αυτό είναι άδικο!». Μονομιάς κατάλαβαν πως οι μαθητές στα μπροστινά θρανία είχαν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να το καταφέρουν.
Με τη σειρά έριξαν όλοι τα τσαλακωμένα χαρτιά τους και ─όπως ήταν αναμενόμενο─ οι περισσότεροι από όσους κάθονταν στην πρώτη σειρά τα κατάφεραν (αν και όχι όλοι), ενώ μόνο λίγοι από εκείνους που κάθονταν πιο πίσω ήταν εύστοχοι.
Στο τέλος, ο καθηγητής τούς είπε: «Όσο πιο κοντά καθόσασταν στο καλάθι, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες είχατε. Αυτό ακριβώς είναι εκείνο που ονομάζουμε «προνόμιο». Παρατηρήσατε πως οι μόνοι που παραπονέθηκαν για την αδικία ήταν εκείνοι που κάθονταν πίσω-πίσω;»
«Απεναντίας, οι μαθητές στην πρώτη σειρά είναι μάλλον απίθανο να αναγνωρίσουν ότι εκείνοι ─μοιραία─ ήταν προνομιούχοι. Το μόνο που έβλεπαν ήταν τα 3 μέτρα που τους χώριζαν από το στόχο τους».
«Γι αυτό εσείς, που σας δίνεται η δυνατότητα να μορφωθείτε, οφείλετε να αναγνωρίζετε ότι αυτό αποτελεί προνόμιο. Και οφείλετε να χρησιμοποιείτε το συγκεκριμένο προνόμιο που ονομάζεται «παιδεία» με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να πετύχετε σπουδαία πράγματα, χωρίς όμως ποτέ να ξεχνάτε να υπερασπίζεστε και όσους κάθονται στα πίσω θρανία».
